Banen in detailhandel gestegen dankzij ecommerce

De werkgelegenheid in stenen winkels mag dan wel dalen en de winkelleegstand toenemen, maar toch is de werkgelegenheid in de Nederlandse detailhandel gestegen, dankzij een sterke toename van het aantal webwinkels. Vooral Noord-Holland scoort op het vlak van ecommerce goed, terwijl Zeeland nog steeds achterblijft.

Dit blijkt uit het Kwartaalbericht Regio’s, dat door het ING Economisch Bureau is opgezet. Volgens dit rapport levert de sterkte toename van het aantal webwinkels in ons land nieuwe bedrijvigheid en banen op, al verschilt die mate van groei natuurlijk wel per regio. Noord-Holland heeft met 3770 webshops het hoogste aantal vestigingen van webwinkels (exclusief webshops van fysieke retailers), terwijl Zeeland het maar met 305 online winkels moet doen. De groei tussen 2010 en 2013 in deze provincie is met 126% dan weer wel erg boven het landelijk gemiddelde van 108%. Zeeland hoeft hiermee alleen Overijssel (132%) en Limburg (142%) boven zich te dulden.

De detailhandel is in ons land nog altijd goed voor zo’n 10% van de werkgelegenheid en is in alle twaalf provincies een van de grootste werkgevers. En ook al hebben we een economische crisis achter de rug en namen de consumentenbestedingen af, het aantal banen in de detailhandel is tussen 2007 en 2013 wel met bijna 5 procent toegenomen. Volgens ING komt dat door twee factoren.

35.500 banen in de ecommerce
De eerste is dat de absolute hoeveelheid werk in de sector is gegroeid, onder andere door ruimere openingstijden van winkels, maar óók door het stijgende aantal webwinkels. “Nederlandse consumenten kopen steeds meer online en dit werkt door in de werkgelegenheid. Tussen 2007 en 2013 nam het aantal banen bij webwinkels toe van ruim 14.000 tot ruim 35.500”, zo valt te lezen in het rapport. In Friesland verviervoudigde het aantal banen bij webwinkels, terwijl in Gelderland, Utrecht en Noord-Holland sprake was van een ruime verdriedubbeling. Die laatste is door de sterke groei de provincie met de meeste ecommerce-banen: bijna zevenduizend. Vier jaar geleden was die eer nog voor Noord-Brabant, maar die provincie groeide qua banengroei in de detailhandel maar met 2,5 procent.

Overigens is niet alleen het aantal webwinkels in ons land gegroeid, ook het fysieke winkelaanbod is de afgelopen jaren gestegen. Maar: “door toename van het winkelaanbod, lagere consumentenbestedingen en demografische trends als vergrijzing en krimp neemt de leegstand op landelijk niveau toe.” In gebieden als Oost-Groningen en Zuidwest-Overijssel staat bijna 14 procent van de winkelruimte leeg. In meer bevolkte gebieden als Utrecht, Amsterdam of Almere ligt dit percentage rond de 5 à 6 procent.

9100 webwinkels erbij in 2013
Al met al zijn er in de periode 2007-2013 meer nieuwe webwinkels dan nieuwe winkels bijgekomen. De detailhandel is met ruim veertienduizend startende ondernemers vorig jaar een van de sectoren met de grootste aantallen starters. Onder hen waren ruim 9100 webwinkels. Maar zoals ING het ziet, illustreert het grote aantal starters wel dat het relatief makkelijk is om een winkel of webwinkel te beginnen. “Vooral de omzet van webshops stijgt flink, in 2013 nam die met 10% toe. Ter vergelijking; non-food winkels verloren juist 4,6% van hun omzet en de omzet in foodwinkels steeg met 1,4%. Naar verwachting neemt het online aandeel in veel productcategorieën de komende jaren verder toe. Vandaar dat veel nieuwe ondernemers graag een graantje mee willen pikken van de groei van de online markt.”

Ecommerce per provincie
Kijken we naar de ontwikkeling van de detailhandel – en specifieker de ecommerce-branche – per provincie dan zien we dat in Groningen de uitbreiding van het winkelbestand merendeels van webshops komt, terwijl in Friesland het aantal webwinkels veel sneller groeit dan in de rest van Noord-Nederland. De impuls die de Drentse detailhandel krijgt komt vooral dankzij een hoge webwinkeldichtheid (1,39 per duizend inwoners). Van alle provincies is in Overijssel, op Limburg na, het aantal webwinkels tussen 2010 en 2013 het snelst toegenomen (+132%). Van de winkels die daar vorig jaar zijn gestart is zestig procent een webwinkel.

In Gelderland steeg het aantal webwinkels met 117 procent en komt daarmee uit boven het landelijk gemiddelde van 108 procent. “Een aantal Gelders webwinkels behoort tot de grote spelers, waarbij een bedrijf als Futurumshop uit Apeldoorn ook exporteert.” Utrecht laat zich typeren door het feit dat in tegenstelling tot veel andere provincies de banengroei bij fysieke winkels hier groter is dan die bij webwinkels. Noord-Holland telt verder de meeste webwinkels en heeft een bovengemiddelde ‘webshopdichtheid’. Door de verstedelijking pakt de opkomst van ecommerce voor de bestaande detailhandel in Zuid-Holland minder ongunstig uit dan elders in het land.

Flevoland omarmt volgens het ING het nieuwe winkel en ziet Almere zichzelf profileren als webshophoofdstad van Nederland. De provincie is door de nabijheid van de Randstad én de beschikbare ruimte een prachtige e-fulfilmentlocatie. Iets wat Albert Heijn al heeft begrepen, aangezien het voor de online boodschappen een distributiecentrum in Almere heeft. In Noord-Brabant werden vorig jaar bijna tweeduizend bedrijven in de detailhandel gestart, hiervan was bijna twee derde (1300) een webwinkel. Het aantal Brabantse webwinkels is tussen 2010 en 2013 verdubbeld tot ruim 3100.

Zeeuwse ondernemers daarentegen lopen niet voorop bij het omarmen van ecommerce. Het aantal webwinkels is dan wel sterk gegroeid sinds 2010 (+126%), per duizend inwoners zijn er in deze provincie nog steeds het laagste aantal webwinkels. Online schoenenwinkel Omoda laat echter zien dat de provincie wel degelijk een goede uitvalsbasis kan zijn voor een succesvolle webwinkel.

Limburg is ondertussen begonnen aan een inhaalspurt, aangezien het aantal webwinkels in deze provincie groeide van 440 in 2010 naar 1065 in 2013, oftewel een groei van 142 procent. Relatief gezien de grootste groei van alle provincies.