Wijnand, ga eens naar school!

Hoe kom je aan goed opgeleide mensen die direct bij de start de handen uit de mouwen kunnen steken? Volgens Wijnand Jongen is dit hét probleem binnen de ecommerce van Amerika en gaat ook de Europese branche gebukt onder het gemis aan goed opgeleid talent. Dat klopt wel Wijnand, maar dat lijkt mij niet de schuld van het onderwijs!

Op 4 juni publiceerde Wijnand Jongen, directeur van de Thuiswinkel Organisatie, zijn laatste blog ‘Onderwijs en e-commerce: een gapend gat’.  Een goed bedoeld bericht waarin zeker een kern van waarheid zit. Op het internet volgen de ontwikkelingen zich razendsnel op en onderwijs heeft traditioneel het probleem dat ze graag theorie gebruiken die in de praktijk reeds bewezen is. Het gat dat met de praktijk ontstaat moet deels opgevangen worden met stages. Dat is niet alleen in deze markt maar eigenlijk door het hele onderwijs verweven. Op school leer je de theorie, in stages de praktijk.

Ecommerce, of eigenlijk de omnichannel, is al zo ver ontwikkeld dat een stage je echt niet alle facetten van de branche kan bijbrengen. Daarnaast is de gouden formule nog niet voldoende doorontwikkeld. Wat voor de een werkt blijkt voor een ander deel uit de retail opeens de doodslag. Faillissement. Zowel in pure players als Truus.nl en Neckermann, maar ook in stenen winkels als Freerecordshop of destijds It’s. Lastige materie dus voor het (wetenschappelijk) onderwijs. Als je komend schooljaar iets gaat bijbrengen moet dat niet opeens twee jaar later complete onzin zijn.

Ergens logisch dus, dat gat. Maar Wijnand Jongen gaat zelfs nog verder. Hij zegt: “Ik denk niet dat er in Nederland al een opleiding bestaat voor Omnichannel Manager. Er bestaat nog niet eens een opleiding voor e-commerce manager cq medewerker. Hbo- en mbo-opleidingen blijven vooralsnog opleiden voor detailhandelmedewerker en hebben de boot naar e-commerce en digitaal gemist.”

Hállo Wijnand? De Omnichannel Manager? Had je afgelopen jaar een lading Facebookshop-bouwers willen hebben dan waar de de Hyves-deskundigen voor moeten plaatsmaken? Die Omnichannel Manager mag de Multichannel Manager vervangen, terwijl die zelf een jaar ervoor de crosschannel-specialist heeft opgevolgd? Liever niet lijkt me. Het is allemaal nog gewoon retail of detailhandel, en dus worden ze daar voor opgeleid. Dat wil niet zeggen dat het onderwijs stilstaat want volgens mij is er geen tak van het onderwijs die zoveel zijn best doet om de branche bij te houden, als in de ecommerce.

Ecommerce is prima in het onderwijs vertegenwoordigd!
Het onderwijs doet echt zijn best. Soms bijzonder concreet. Afgelopen maand bezocht ik de TMO, een modevakschool en alle studenten maken daar een eigen webwinkel en zijn bezig met conversieoptimalisatie. Zelf ben ik ook betrokken bij een nieuwe studie op een mbo in Tilburg. Scholieren gaan daar, net als bij TMO, aan de slag met een eigen webwinkel. En afgelopen jaar zat ik nog om tafel met een mbo in Veghel. Studenten een eigen webwinkel laten bouwen, gebeurt daar al.

Het is hier en daar zoeken naar de juiste weg. Moet je studenten een eigen webwinkel geven of gezamelijk laten werken aan eentje van de school? Moet die online te vinden zijn of mogen fictieve vraagstukken ook? Of moet iemand zelfs werkelijk iets kunnen kopen en moet  je studenten dus confronteren met retouren of klantcontact? Lastige zaken waar veel opleidingen nog mee worstelen! En dat zou wel eens de reden kunnen zijn dat ze naar buiten toe nog bewust terughoudend zijn over het nieuwe lesmateriaal, maar dat de online wereld tot de schoolbanken is doorgedrongen is in ieder geval een feit.

Op hoger niveau is dat niet veel anders. Om te beginnen je eigen voorzitter van de Stichting Certificering Thuiswinkel Waarborg, Cor Molenaar, die verbonden is aan het Erasmus in Rotterdam. In Amsterdam vinden we Jesse Weltevreden, Lector Online Ondernemen aan de HVA, en die hield niet lang geleden zijn lectorale rede over ecommerce en vertelde me daar dat ecommerce bij hen een vergelijkbaar grote rol speelt. Han Gerrits geeft als professor ebusiness op het VU in Amsterdam het vak ebusiness, waarin naast online retailing ook hoorcolleges over marktplaatsen, en b2b ecommerce langskomen, die gewoon via een schriftelijk examen plus een paper worden getoetst. Serious business dus!

Tot zover de mensen die ik zelf gesproken heb maar met Google vind je al snel nog veel meer voorbeelden. In Twente hebben we Roel Pieper met letterlijk de functie hoogleraar electronic commerce. Dus daar valt ook wel wat over de branche te leren. Rijsuniversiteit Groningen dan, daar vindt Google Eelko Huizingh, met expertise ecommerce. Universiteit Tilburg heeft tien (!!!) mensen in dienst die zichzelf taggen met trefwoord ecommerce. En dan zoek ik dus nog steeds alleen in Google naar puur het trefwoord ecommerce, in combinatie met universiteit of hogeschool. Zonder streepje, alternatieven als ebusiness of electronic commerce, zullen er waarschijnlijk wel meer opleveren.

Juist het feit dat het onderwijs rekening houdt met haar titel en studienaam, en de snelheid van de markt, is volgens mij wel wat voor te zeggen. Moeten webwinkels dus eigenlijk wel op zoek naar die ene Omnichannel Manager? We weten hoe de webwinkels erover denken. Er is onvoldoende talent beschikbaar die direct kan worden ingezet. Eigenlijk ben ik wel benieuwd hoe bovenstaande genoemde mensen naar die vraag kijken. Is dit een probleem die het onderwijs moet oplossen, of kunnen de webwinkels hier zelf een grote rol in spelen. Wat denk je Wijnand, zullen we komende week eens op pad langs het onderwijs?