Online recensies vaak overdreven

Een product, restaurant of film die online vijf sterren krijgt, moet wel de moeite waard zijn. Toch? Maar onderzoek wijst uit dat we die recensies best met een korreltje zout mogen nemen. Want in een wereld waarin iedereen z’n best doet om gehoord te worden, willen sommigen wel eens overdrijven.

Volgens Kohei Kawamura van de Edinburgh University zorgt die prikkel om recensies te plaatsen ervoor dat antwoorden op vragen die iets uitgebreider te beantwoorden zijn dan met een simpel ja of nee, vaak onderworpen worden aan overdrijving en als gevolg daarvan minder geloofwaardig zijn. In de situaties waarin men wat uitgebreider antwoord mag geven, hebben sommigen de neiging om hun mening te overdrijven om zo hun invloed en aandacht te vergroten.

Sterrensysteem niet betrouwbaar
“Kijk maar naar de website van Amazon, dat een sterrensysteem heeft van een tot vijf sterren voor elk product dat het verkoopt. Als er veel recensenten zijn, heeft iedere recensent maar beperkte invloed op potentiële kopers, waardoor de verleiding om extreme recensies te schrijven groter wordt. Wanneer er een grote hoeveelheid recensies is, moeten we de extreme recensies (bijvoorbeeld die met 1 of 5 sterren) eigenlijk minder waarde toekennen dan normaal.”

Uiteindelijk komt het er dus op neer dat je gewoon beter de simpele vragen kan stellen: “ja of nee?” en “voor of tegen?”. Die zijn het meest effectief als het neerkomt op het zo accuraat mogelijk meten van de publieke opinie. Het is niet voor niets dat dit soort vragen ook worden gesteld in referenda of opiniepeilingen, zelfs als de onderwerpen heel erg complex zijn.

Wolvenshirt is populair
Maar kom nou, zonder dat sterrensysteem op Amazon zouden we nooit bepaalde pareltjes hebben kunnen lezen als bijvoorbeeld deze, bij een foeilelijk shirt waar drie wolven en een volle maan op staan. Zo lezen we onder andere: “Het effect dat dit shirt op vrouwen heeft is best indrukwekkend. Jammer genoeg hebben z’n helende krachten mijn vasectomie teniet gedaan en heb ik voordat ik het doorhad negen vrouwen in twee weken bezwangerd. Ze kregen allemaal tweelingen. Nu heb ik achttien zonen en besteed ik het meeste van mijn geld aan condooms en het ondersteunen van mijn kinderen.” Nu is dit maar een van de bijna tweeduizend(!) recensies bij een ogenschijnlijk onbeduidend stukje stof. Maar mede door deze reacties werd het shirt uiteindelijk een ware culthit op internet en kochten mensen daadwerkelijk dit shirt!

Ook bij minder belachelijke dingen, zoals een tank, wordt er op Amazon de draak gestoken met het aangeboden product.

En ja, zelfs bij iets simpels en vanzelfsprekends als een BIC-pen weten sommigen het nog voor elkaar te krijgen om een compleet over-the-top recensie te produceren: “Op de eerste dag, toen ik enthousiast mijn pen uitpakte, (bedankt voor de hoge kwaliteit verpakking, Amazon!) kon ik mijn enthousiasme niet langer beheersen en zocht ik rond naar dingen om op te schrijven, zoals het boodschappenlijstje, de post-it notes naast de telefoon en mijn favoriete gelijnde A4-kladblok op mijn bureau. (…) Samengevat, kan ik deze pen aanraden aan iedereen die van plan is om op papier te schrijven.”

Iemand nog meer grappige en overdreven recensies gezien?